Jak pokazać na zdjęciu to co nieuchwytne

Uchwycić to co nieuchwytne.

Czy mieliście kiedyś przed sobą fotografię, która mimo, że nie przedstawiała czegoś wprost, pozwalała przenieść się w inny wymiar myślowy i poruszyła was do tego stopnia, że nie byliście w stanie oderwać od niej wzroku przez dłuższy czas? Co sprawiło, że akurat ten obraz wzbudził w was uczucia i emocje?

Zdjęcia symboliczne są nietuzinkowe, niosą swoim przekazem coś wyjątkowego, niepowtarzalnego. Zawierają w sobie ogromne pokłady emocji fotografującego, poruszają widza a także wzbudzają emocje w nim samym. Jeśli mamy przed sobą fotografię symboliczną (znaki i symbole w fotografii), to jest ona w stanie przekazać treści i znaczenia, których słowa nie są w stanie przekazać równie wiernie.

Jaki jest przepis na symbol w fotografii?

Emocje, uczucia i relacje między ludźmi można wyrazić na wiele sposobów. Symbol to genialny środek przekazu w fotografii. Efekty mogą przewyższyć nasze najśmielsze oczekiwania, podczas gdy wbrew pozorom nie jest to nadzwyczajnie trudne w realizacji przedsięwzięcie. Wystarczy znaleźć właściwe miejsce, które będzie kojarzyło nam się z czymś wyjątkowym, albo na pozór zwyczajne, ale na fotografii oddające coś z czym się utożsamiamy, lub coś co jest nam bliskie. Musimy również znaleźć rzecz, osobę lub osoby, które będziemy fotografować, może to być ktoś nam bliski naszemu sercu, ktoś z kim łączą nas bliskie relacje, więzy krwi albo nasza bratnia dusza. Może być to całkiem obca nam osoba, którą chcemy ukazać w sposób wyjątkowy, nietuzinkowy. Następnie ważne jest by wychwycić odpowiedni moment, ten moment, dzięki któremu dane ujęcie będzie wyjątkowe i będzie wzbudzać emocje. Pobudzi wyobraźnię do działania.

Jakie są poziomy znaczeń w fotografii?

Język obrazów postrzegamy w innych kategoriach, niż język pisany, gdyż ten pierwszy jest czymś więcej niż same słowa. Jest postrzegany jako metafora a nie jak opis stanu faktycznego. Jest czymś niemożliwym do opowiedzenia, nosi w sobie pewną tajemnicę. Możemy nadać kilka poziomów znaczeniowych naszej fotografii.

  1. Pierwszy z nich to poziom informacyjny, czyli wiedza jaką czerpiemy z wyglądu postaci, jej kostiumu, relacji między osobami na fotografii.
  2. Drugi poziom odnosi się właśnie do symboliki, znaczeniowości obrazu jaki widzimy.
  3. Trzeci poziom – potencji znaczenia odnosi się do szczegółów, znaków trzeciego sensu, jak np. głębokie bruzdy na twarzy, przygryzione wargi, ulizana gładkość fryzury.

Jak wywołać emocje u widza?

To co sprawia że ta konkretna fotografia staje się widza ważna, jest jej zdolność do wywołania w widzu stanu poruszenia. Większość fotografii jednak nie jest w stanie wywołać w nas widzach stanu poruszenia. Dlaczego tak się dzieje? Ponieważ są fotografiami jednolitymi, można je poddać racjonalnej analizie. To co wzbudza w nas emocje i ciekawość, to pozornie niepasujący do niczego, drobny element fotografii, który jednak koncentruje na sobie uwagę widza a dzięki temu fotografia nabiera dla niego nowej wartości. Jednak nie należy go mylić z celowym, zamierzonym działaniem fotografującego, celowymi „zabiegami” mającymi ukazać jakiś kontrast, zszokować widza, przerazić. Przykładem mogą być fotografie traumatyczne, tzw. foto – szoki jak np. przedstawiające sceny egzekucji, ścięte głowy. Takie fotografie najczęściej nie robią na nas żadnego wrażenia. Dlaczego tak się dzieje? Ponieważ fotografa została dopowiedziana. Dzieje się tak również z powodu samej intencji autora. Fotografie te zostały zrobione właśnie z intencją – po to, by zszokować. Została obciążona nadmiarem swego rodzaju instrukcji a to sprawia, że nie możemy jej przeżyć na swój własny sposób, dopowiedzieć, ani zadać własnych pytań. Dużo bardziej poruszy widza fotografia przedstawiająca więźnia czekającego na egzekucję. Wzrok wbity w obiektyw aparatu, skute ręce. Sami dopowiadamy sobie dalszą historię, co się z nim stanie, albo już stało. Jego śmierć, która niebawem nastąpi, ale jednocześnie już nastąpiła. To co widzialne łączy się z tym co niewidoczne gołym okiem, jest odesłaniem do czegoś, co istnieje poza fotografią.

Jednak odejdźmy na bok od fotografii przygnębiających i zajmijmy się tym, co przyjemne dla oka. Symbolika w relacjach rodzinnych. Tam, gdzie panują uczucia i silne więzi nie może zabraknąć fotografii symbolicznych. Jeśli wziąć za przykład fotografię rodzinną, która przedstawia jedynie dłonie noworodka i jego taty, to przywołujemy takie wartości jak siła, ale również troska, czułość i bezpieczeństwo. Nie widzimy postaci w całości, ale potrafimy wyobrazić sobie to, co w fotografii niedopowiedziane. Właśnie w ten sposób działa symbol. Przeżywamy historię na swój własny sposób, wzruszamy się i sami opowiadamy sobie historie. Historię, która rozbudza naszą wyobraźnię. Symboliczna fotografia potrafi poza pokazaniem tego co istnieje, jest umiejscowione w pewnym miejscu i czasie, ukazać detale wychodzące poza to miejsce i ten czas, jako elementy ponad przestrzenne. Jednak musi istnieć siła, która kieruje uwagę widza ku tym elementom.

Czytaj również:

Sprawdź:
Sprawdź również nasz przewodnik po najlepszych konkursach fotograficznych w 2020 roku! Zestawienie przygotowaliśmy w oparciu o nasze wieloletnie doświadczenie w prowadzeniu internetowej platformy dostarczającej najlepszych informacji o konkursach fotograficznych na świecie: Najlepsze konkursy fotograficzne 2020