Od znaku do symbolu. Fotografia w nauce o komunikacji wizualnej, to źródło informacji, które interpretowane są za pomocą znaków. Na wstępie jednak zadajmy sobie pytanie – czym są owe znaki i symbole w fotografii i jakie mają znaczenie dla odbioru fotografii? Znajomość tych zasad pomoże przekazać ukrytą treść w fotografii.
Znaczenie symboli w obrazie.
Samo pojęcie znaku mówi nam o czymś, co dla danej osoby zastępuje coś innego, ze względu na jakieś przymioty, lub pod pewnym względem, albo ze względu na jakąś własność. Innymi słowy – znak jest czymś, jakimś elementem rzeczywistości, który można zaobserwować, jednak sam w sobie nie jest ważny ze względu na własne cechy, ale w odniesieniu do jego relacji z innym elementem rzeczywistości, do którego ma odniesienie. Jest niejako nośnikiem informacji. Dla przykładu – spostrzeganie naturalnego środowiska przyrodniczego interpretuje się przez znaki naturalne, jak choćby ciemne, zachmurzone niebo jako znak deszczu, albo dym jako znak ognia.
W samym znaku wyróżnić można dwa elementy: element znaczony, jako rzeczywisty wymiar znaku, ma sens dosłowny oraz element znaczący, czyli mentalny, myślowy, symboliczny. Wyodrębnić można trzy kategorie znaku – indeksy, symbole i ikony.
W niniejszym artykule skupimy się jedynie na symbolu i postaramy się odnaleźć jego znaczenie w odniesieniu do fotografii. Należy jednak pamiętać, że każdy symbol jest znakiem, ale już nie każdy znak jest symbolem. Należy rozumieć to w ten sposób, że znaki mogą być tylko znakami, albo dodatkowo mieć znaczenie symboliczne. Zwykły znak odwołuje do czegoś, jest jednoznaczny, natomiast symbol będzie niósł za sobą wieloznaczność i coś reprezentuje. Symbol jest jednym z najbardziej wyrazistych i ciekawych środków przekazu w fotografii. Nie mówi niczego wprost, jednak może opowiedzieć znacznie więcej jeśli mamy przed sobą niebanalny kadr. Symbol sam w sobie jest znakiem czegoś, skojarzeniem z czymś. Nie przedstawia tematu wprost, dosłownie, natomiast daje pole do przemyśleń i domysłów. Symbol jest czymś wieloznacznym, syntetycznym i nieprzejrzystym. Ma w sobie coś zmysłowego jak i ponadzmysłowego, uzmysławia coś duchowego.
Symbol pozwala na własne dointerpretowanie tego, co widzowi jest przedstawione na fotografii przed nim a także pozwala na odniesienie się do subiektywnych doświadczeń, odczuć, czy emocji. Zadaniem symbolu jest nie tyle komunikowanie czegoś wprost, ale ukazywanie, tworzony jest po to by coś komuś przekazać. Przenosi widza do innej, choć bardzo bliskiej rzeczywistości, jako unaocznienie tego, co niewidzialne. Już przez samą swoją strukturę ma wymiar wielowartościowy. Czasem symbol nie tylko odsłania, ale i zasłania – przed okiem kogoś niewtajemniczonego. Symbolizm nadaje treści wyrażonej na fotografii nowej wartości, nie naruszając przy tym właściwych jej wartości bezpośrednich. Robi z nich wartości otwarte.
Czytaj również:
Sprawdź:
Sprawdź również nasz przewodnik po najlepszych konkursach fotograficznych w 2020 roku! Zestawienie przygotowaliśmy w oparciu o nasze wieloletnie doświadczenie w prowadzeniu internetowej platformy dostarczającej najlepszych informacji o konkursach fotograficznych na świecie: Najlepsze konkursy fotograficzne 2020